Bedenk een innovatief verdienmodel voor een nieuw aan te leggen waterbufferzone in natuurgebied Bargerveen
In Drenthe ligt vlak tegen de Duitse grens het laatste stukje levend hoogveen van Nederland: het Bargerveen. In dit gebied van 2.100 hectare leven bijna 300 vogelsoorten, zo’n 40 soorten libellen, 30 soorten dagvlinders en bijna 900 nachtvlindersoorten. Je komt er ook adders en vleesetende planten tegen. Een prachtig stil ruw natuurgebied.
Om het hoogveen goed te houden en te bewaren voor latere generaties is het op peil houden van het grondwater van groot belang. Daarom zijn er rondom het Bargerveen de afgelopen jaren meerdere waterbuffers (meertjes) aangelegd.
Nu is de ‘Buffer Zuid’ aan de beurt. Aan de zuidkant van het Bargerveen komt een Bufferzone van maar liefst 220 hectare. In een strook van 4000 bij 500 meter komen vijf meertjes met groen te liggen die ervoor zorgen dat het hoogveen nat genoeg blijft. Direct erboven ligt het natuurgebied het Bargerveen, ten zuiden akkerbouw.
We zijn op zoek naar verdienmodellen die dit prachtige gebied optimaal benutten! Hoe kunnen deze meertjes gebruikt worden, wat kan er omheen allemaal gedaan worden? We zijn op zoek naar de creatiefste en meest innovatieve ideeën!
Locatie van het Bargerveen.
Google maps link
Vergelijkbaar project in Schoonebeek.
Waar zijn we naar op zoek?
We zijn op zoek naar vernieuwende en inspirerende verdienmodellen voor de benutting van het gebied met de nieuw te graven meertjes. De aanleg is behoorlijk prijzig en het liefst verkopen we het gebied op termijn aan een partij die er actief zorg voor wil dragen. Die moet natuurlijk ook een voordeel hebben dat de onderhoudskosten compenseert.
Het kunnen ideeën zijn die ervoor zorgen dat het nieuwe gebied op een mooie manier (commercieel of maatschappelijk) wordt benut. Bijvoorbeeld met sport, energieopwekking of voor voedselvoorziening, ideeën zijn die ervoor gaan zorgen dat er meer nieuwe recreanten en toeristen het Bargerveen bezoeken, of ideeën voor andere insteken die we nog niet eens bedacht hebben!
Het liefst dus met een invulling die ook (een deel van) de kosten van het project kunnen dragen, maar alle ideeën zijn welkom. Wat is er in / met dit gebied allemaal mogelijk? Laat je creativiteit de vrije loop, stuur je concept in en win mooie geldprijzen!
Er zijn vele stakeholders bij het project betrokken. Denk aan de omwonenden, de agrarische bedrijven die aan het gebied grenzen, de provincie Drenthe, de gemeente Emmen, het Waterschap, LTO (boerenbelangvereniging), Staatsbosbeheer, Natuur & Recreatie belangenverenigingen etc. Je hoeft hier met je idee niet allemaal rekening mee te houden, maar je krijgt wel bonuspunten als het een idee is waar de stakeholders blij van worden en/of bij betrokken kunnen worden!
In 2021 gaat de schep in de grond. Realiseren we dan jouw idee?
Ontwerpschets bufferzone (klik voor groot formaat)
Waar zijn we niet naar op zoek?
Jouw inzendingen (PDF bestand max 5 A4)
Een inzending bestaat uit twee onderdelen.
Onderdeel 1: Uitwerking van jouw idee (maximaal vier pagina’s A4)
Geef een zo concreet mogelijk omschrijving van jouw idee:
Onderdeel 2: Bonusvraag (maximaal één pagina A4)
We willen deze mogelijkheid ook direct aangrijpen om meer inzicht te krijgen in bestaande oplossingen. We hebben daarom de volgende bonusvraag voor je:
NB Probeer je inzending zoveel mogelijk te verduidelijken met afbeeldingen, visuals en/of schetsen. Filmpjes en andere media mogen ook. Zet die als link in de pdf.
Beoordelingscriteria
Prijzengeld
Het prijzengeld is in totaal €5.000,-* en wordt verdeeld onder de beste 5 inzendingen:
* Het prijzengeld is netto - de kansspelbelasting dragen wij voor je af!
Timeline
Wedstrijdreglement
Download HIER het wedstrijdreglement van deze challenge die naast de gebruikersvoorwaarden van Battle of Concepts van toepassing zijn op deze Challenge.
Achtergrondinformatie
Nog geen 1000 jaar geleden was Nederland grotendeels bedekt met ruim 1 miljoen hectare hoogveen. Van al dat ‘bruine goud’ (turf; het werd gebruikt als stookmiddel voor steenkolen, olie en gas gebruikt werden) is minder dan 1 procent over. Door de ligging achteraf is het nooit echt ‘aan snee’ gekomen. En nu is het een van de meest ongerepte, unieke natuurgebieden van ons land.
Het Bargerveen is het enige hoogveengebied in Nederland waar nog levend hoogveen voorkomt. Een gebied waar veenmossen over elkaar heen groeien en grote bulten vormen. Het groeit langzaam, gemiddeld 1 millimeter per jaar. Bij een laag van 6 meter veen kijk je dus eigenlijk naar 6000 jaar natuurlijke geschiedenis. Maar ook naar een van onze oudste nog bestaande ecosystemen.
Vasthouden van regenwater is hier van groot belang. Want de afgegraven grond eromheen ligt een heel stuk lager. Dus loopt het Bargerveen langzaam leeg, het grondwater sijpelt weg. Daardoor dreigt de grondwaterstand te laag te worden. Dan klinkt de veengrond in en kan het veenmos niet meer groeien. En kan er geen nieuw veen meer wordt gevormd. Om dat te voorkomen worden er 3 Bufferzones aangelegd, waarvan de Buffer-Zuid er één van is. De Bufferzones hebben een hogere waterstand, bedoeld om wegstromend water op te vangen en te reguleren. Daarmee krijgt het grondwaterpeil tegendruk en kan het veenmos weer groeien. Je kan meer over het gehele project lezen op deze website.
Principe van de buffers.
De Buffer-Zuid - Bargerveen
De Buffer loopt in een strook van zo'n 4000 meter lang en 500 meter breed van West naar Oosct. De wal ligt 1,5 (West) tot 0,5 meter (Oost) hoger dan het omliggende landschap om het water op te kunnen slaan. Het meest oostenlijke meer heeft ruim grond rondom beschikbaar. Westelijk is er maar beperkt ruimte beschikbaar en wordt 90% opgevuld door wateroppervlak. Het gebied is bereikbaar door de Doctor Ingenieur H.A. Stheemanstraat die straks tussen onder de meertjes loopt (huidige situatie erboven). Vlakbij ligt het plaatsje Nieuw-Schoonebeek - goed bereikbaar met de bus vanaf station Emmen.
De provincie heeft de intentie om het gebied uiteindelijk in eigendom over te dragen. Ideeën die hierop aansluiten zijn dus van harte welkom!
De ontwerpschetsen hieronder worden binnenkort verder uitgewerkt. De ideeën die via deze challenge aangedragen worden in de verdere uitwerking meegenomen!
Overzicht van het project (klik voor groter formaat).
Bekijk de locatie op Google maps.
Aangezicht vanaf plek 1(klik voor groter formaat)
Aangezicht vanaf plek 2 (klik voor groter formaat)
Schets van de meertjes en groen (klik voor groter formaat)
Prolander
Deze challenge wordt uitgeschreven door Prolander in opdracht van de Bestuurscommissie Bargerveen-Schoonebeek. Het Project Bargerveen-Schoonebeek staat onder supervisie van een Bestuurscommissie. Die heeft de taak om de opzet, de voortgang en de resultaten van het Project aan te sturen, te bewaken en te controleren. Het Projectbureau Bargerveen-Schoonebeek wordt gevormd door Prolander. Zij doen de voorbereiding, organisatie en uitvoering van de werkzaamheden. Tevens voeren zij het secretariaat van de Bestuurscommissie.
Prolander is een samenwerkingsverband tussen de Provincie Drenthe en de Provincie Groningen. Prolander vertaalt provinciaal beleid voor de landelijke omgeving naar concrete plannen en zorgt ervoor dat die plannen worden uitgevoerd. In elk project wordt gezocht naar praktische oplossingen die passen bij de bestuurlijke wensen, de ruimtelijke ambities en de eigenschappen van het gebied. Lees meer over Prolander op hun website.
Bas Huijsmans: 12-01-2019
Hallo, in hoeverre moet worden vastgehouden aan de gegeven ontwerpschets, waarbij er meerdere losse meertjes liggen in de bufferzone?
Prolander: 15-01-2019
Beste Bas, Er is een voorlopig inrichtingsbeeld opgesteld, waarbij vooral de beeldvorming tussen de verhouding water en land (waar medegebruik mogelijk is) in beeld is gebracht.
Van dit beeld mag enigszins afgeweken worden maar de aangegeven oppervlakte water (90%) is noodzakelijk voor een waterstand die hoog genoeg is om voldoende grond- en regenwater in het
Bargerveen te houden. Maar tegelijkertijd voorkomt dat er problemen ontstaan bij de omliggende landbouwpercelen.
De peilen in de buffer bepalen de mate waarin de buffer bijdraagt in het ecologisch herstel van het Bargerveen, in welke mate effecten naar de omgeving te verwachten zijn en hoeveel water aan dient te
worden gevoerd.
bart visser: 23-01-2019
Ha Prolander, Even een vraag die van belang is voor het begrijpen van de context. Zijn de gronden die nodig zijn voor de realisatie van de buffer gekocht van de plaatselijke grondbezitters?
Prolander: 24-01-2019
Best Bart, De buffer is obstakel vrij. Op dit moment loopt er een wettelijk ruilproces om te gronden in de buffer vrij te maken voor de beoogde inrichting. Dat betekend dat per 1 januari 2020 de bufferzone op naam van de provincie Drenthe komt te staan.
Sander Geertzen: 05-02-2019
Geachte, zijn de verschillende meertjes met elkaar verbonden? Zo ja door middel van wat voor object (duiker; geul)? En zo niet, mogen de meertjes eventueel met elkaar verbonden worden door bijvoorbeeld kleine watergangen (breedte +2 meter) met eenzelfde waterdiepte?
Ilse Schoutens: 06-02-2019
Hallo,
Wat is het plan met de straat die op googlemaps dwars door het gebied lijkt te lopen?
Prolander: 10-02-2019
Hallo Sander, De meertjes moeten onderling met elkaar verbonden zijn, bijvoorbeeld door stuwen.. Je moet het als een meer zien met meerdere compartimenten.
Prolander: 10-02-2019
Hallo Ilse, De weg langs de zuidkant van het Bargerveen is de Verlengde Stheemansstraat. Deze weg wordt in de nieuwe plannen 500 meter naar het zuiden opgeschoven en vormt dan enerzijds de grens van de aan te leggen buffer en anderzijds de nieuwe ontsluiting voor de landbouw.
1e prijs
De Veenkwekerij
2e prijs
Wetlands
3e prijs
Bufferzone Zuid als economische en toeristische motor in synergie met een natuurlijke omgeving.
4e prijs
EcoVISion
5e prijs
FLOAT!
In Drenthe ligt vlak tegen de Duitse grens één van de laatste stukjes levend hoogveen van Nederland: het Bargerveen. In dit gebied van 2.100 hectare leven bijna 300 vogelsoorten, zo’n 40 soorten libellen, 30 soorten dagvlinders en bijna 900 nachtvlindersoorten. Je komt er ook adders en vleesetende planten tegen. Een prachtig stil ruw natuurgebied.
Om het hoogveen goed te houden en te bewaren voor latere generaties is het op peil houden van het grondwater van groot belang. Daarom zijn er rondom het Bargerveen de afgelopen jaren meerdere waterbuffers (meertjes) aangelegd. Nu is de ‘Buffer Zuid’ aan de beurt. Aan de zuidkant van het Bargerveen komt een Bufferzone van maar liefst 220 hectare. In een strook van 4000 bij 500 meter komen vijf meertjes met groen te liggen die ervoor zorgen dat het hoogveen nat genoeg blijft. Direct erboven ligt het natuurgebied het Bargerveen, ten zuiden akkerbouw.
Voor dit bijzondere buffergebied zijn we op zoek gegaan naar verdienmodellen: hoe is dit gebied optimaal te benutten? Hoe kunnen deze meertjes gebruikt worden, wat kan er omheen allemaal gedaan worden? “Bedenk een innovatief verdienmodel voor een nieuw aan te leggen waterbufferzone in natuurgebied Bargerveen”. De challenge was een zoektocht naar de creatiefste en meest innovatieve ideeën.
Indrukwekkend
We waren om te beginnen erg onder de indruk van het aantal inzendingen: maar liefst
112! De diversiteit was groot en veel van de plannen waren prachtig uitgewerkt. We hebben vooral veel plannen gezien in de hoek van recreatie en toerisme, daarnaast ook verschillende soorten (natte) ‘landbouw’ en tenslotte energieopwekking en/of -opslag. Ook hebben veel mensen een combinatie gemaakt van verschillende van deze dingen.
De beste 11 inzendingen zijn geselecteerd en zijn voorgelegd aan een onafhankelijke jury:
De jury heeft de inzendingen beoordeeld op:
De winnaars
1 De Veenkwekerij van Gusta Hofstee
De nummer 1: wat past er nou beter bij een hoogveengebied dan het kweken van veenmos?! Een jurylid: “hoe mooi als dit lukt”! De zeer originele keuze voor veenmos en enkele andere (fruit)gewassen in combinatie met recreatie maakt dit een plan dat perfect in te passen zou zijn in dit gebied. De relatieve kleinschaligheid wordt door de jury hoog gewaardeerd, het toont respect voor de omgeving en de (natuur)kwaliteiten van het gebied. Het is echter ook meteen een kanttekening: de vraag is of het concept daardoor niet (financieel) kwetsbaar is, dit vraagt nadere uitwerking. De kwaliteit en diepgang van het plan is uitstekend en het voorbeeld van elders past daar feilloos bij. Tenslotte heeft de interactieve GIS-kaart bij dit plan hoge ogen gegooid.
2 Wetlands van Tanja Schepers
Het plan Wetlands focust op recreatie in diverse vormen en heeft daarmee een welverdiende tweede plaats gekregen (vlak achter de nummer 1). De jury is vooral te spreken over de aansluiting bij de stakeholders in het gebied, de verschillende invullingen van recreatie spreken verschillende doelgroepen aan. De diepgang van de uitwerking is goed, zowel van het plan zelf als ook van de bonusvraag. Het verdienpotentieel is mogelijk wat te optimistisch ingeschat, maar het lijkt een van de meest haalbare plannen. Eén van de juryleden: “dit sprak mij aan als meest veelbelovend”.
3 Project Multifunctioneel Bargerveen van Sander Geertzen en Bor van der Scheer
“Origineel en duurzaam” en “absoluut inspirerend” was de waardering voor dit brede plan. De integrale benadering en de vloeiende overgang van recreatie naar natuur scoren punten. Het is mooi en zorgvuldig uitgewerkt, elk onderdeel heeft z’n eigen toelichting. De jury heeft nog wel wat vragen over de haalbaarheid en het verdienpotentieel. De diversiteit van externe voorbeelden past leuk bij de verschillende onderdelen van het plan.
4 EcoVISion van Wim Wijdeveld
Het hart van EcoVISion is het biologisch kweken van vis, volgens de jury origineel en “misschien wel economisch het best uitvoerbaar”. Aanvullend op het kweken van vis wordt gekeken naar algenproductie (als visvoer) en energieproductie, die de viskweek ondersteunen. Het plan wordt beoordeeld als duurzaam, alleen de relatie met de stakeholders is niet zo helder. De uitwerking is goed, zowel ruimtelijk als ook van het verdienmodel. Het recreatieaspect is wat minder uitgewerkt, waardoor de haalbaarheid hiervan onzeker is. Al met al is het een mooi, samenhangend concept.
5 Float! van Wouter Manders
Float! blinkt uit in originaliteit. Het spreekt de jury aan vanwege de mooie uitwerking van de vijf verschillende onderdelen en er is waardering voor het aspect educatie in het totaalconcept. Ook de presentatie is prachtig en het voorbeeld dat wordt aangedragen uit Duitsland past naadloos bij het plan. De jury aarzelt wel wat over het verdienmodel: “technisch kan het, maar financieel…?”. De conclusie: absoluut gebruiken als inspiratie!
Vervolg
Deze vijf winnaars hebben de mooiste totaalplannen gemaakt. Maar zeker niet alleen de winnaars hadden goede ideeën! Alle plannen zijn uitgebreid bekeken en alle ideeën die haalbaar zijn of misschien haalbaar te maken zijn, worden toegelicht aan de projectgroep die de volgende schetsen gaat maken voor Buffer Zuid. Het is niet zo dat de plannen van de winnaar(s) of van anderen automatisch worden uitgevoerd, maar we onderzoeken wat we een plek kunnen geven in de inrichting.
Veel dank
De Bestuurscommissie Bargerveen-Schoonebeek wil nadrukkelijk alle inzenders hartelijk bedanken voor hun plannen. De ideeën geven elk op hun eigen wijze inspiratie voor het inrichten van Buffer Zuid. Het feit dat zoveel mensen een plan hebben ingediend, is een teken dat het Bargerveen ‘leeft’ en dat geeft de commissie zeker inspiratie om door te gaan met haar werk om de bufferzones te realiseren en het Bargerveen te beschermen voor volgende generaties.
De uitslag wordt donderdag 14 maart gepubliceerd in plaats van 12 maart.
Deadline: 24 februari 2019
Status: Uitslag bekend
Prijzen(geld): € 5.000,-
Ontvang updates
