Twee maanden geleden kwam op 28 oktober de fietsverlichting challenge van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat online. Want de fietslampjes kunnen weer aan als je 's ochtends vroeg de deur uit gaat, of wanneer je rond vijf uur terug naar huis gaat. Maar fietslampjes aan doen is niet altijd zo vanzelfsprekend. Misschien heb je al weken een kapot fietslampje, en vergeet je steeds een nieuwe te kopen. Of je vergeet überhaupt je fietslampen aan te zetten.
Veel mensen fietsen weleens zonder licht rond. Daarom had het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat deze challenge in het leven geroepen, met de vraag: hoe zorgen we ervoor dat jongeren vaker hun fietsverlichting aan doen?
Fietsen zonder licht in het donker is levensgevaarlijk. Vaak heb je het zelf niet door: zonder fietsverlichting ben je slecht zichtbaar voor het andere verkeer. En kun je zelf ook minder goed zien. Op de fiets ben je bovendien erg kwetsbaar in het verkeer. En dat zie je terug in de cijfers, want fietsers zijn relatief vaak slachtoffer van ongevallen. Met goede verlichting neemt het risico dat je in het donker wordt aangereden met 20% af. Gelukkig zet het merendeel van de fietsers zijn/haar fietsverlichting in het donker aan. Toch zie je grote verschillen per leeftijdscategorie. Boven de 50 jaar heeft meer dan 82% de fietsverlichting aan, boven de 25 jaar 75%, maar onder de 25 jaar zit dit percentage op 55%.
Twee maanden en 200 ideeën later, zijn dit de vijf winnaars. Je leest er alles over in het onderstaande juryrapport van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Juryrapport challenge: Hoe zorgen we ervoor dat jongeren vaker hun fietverlichting aan doen?
Fietsen zonder licht in het donker is levensgevaarlijk. Zelf zie je minder goed en ook voor het andere verkeer ben je slecht zichtbaar. Fietsers zijn de meest kwetsbare verkeersdeelnemers en zijn daarom relatief vaak slachtoffer van ongevallen. Vooral jongeren tussen de 12 en 25 jaar hebben of gebruiken geen fietsverlichting. Met goede fietsverlichting neemt de kans van een aanrijding in het donker met 20% af.
Daarom schreef het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een challenge uit met de vraag: hoe zorgen we ervoor dat jongeren vaker hun fietsverlichting aan doen?
Populaire battle
Met 184 deelnemers en 200 concepten, is dit een van de populairste battles die in de afgelopen twaalf jaar zijn georganiseerd door Battle of Concepts. Uit alle hoeken van Nederland hebben we inzendingen ontvangen van jongeren maar ook van ouders. Dit onderwerp leeft dus overduidelijk bij velen. En wat waren de ideeën creatief en indrukwekkend!
Beoordeling
Van spiegels tot apps, van alles kwam voorbij in de bijzondere concepten met soms zeer ludieke en aparte namen. Daarom heeft de jury, verkeers- en gedragsexperts van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Veilig Verkeer Nederland en TeamAlert, een selectie gemaakt van de meest opvallende inzendingen. Vervolgens zijn zij aan de slag gegaan aan de hand van de volgende criteria:
Trends
Alle inzendingen hadden een eigen probleemanalyse. Leuk is dat de meeste deelnemers met hun eigen vrienden en familie in gesprek zijn gegaan om de vraag te beantwoorden: waarom hebben jongeren hun fietslicht niet aan in het donker?
Een paar antwoorden die vaak werden genoemd:
Ook zag de jury veel trends terug in de oplossingen: gebruik van social media, een positieve insteek en het belonen van fietsers met licht, de rol van influencers, een lichtspel, een app als herinnering, teksten op fietspaden, meer verkooppunten van fietsverlichting, noem het maar op. Het een nog origineler dan het ander.
Toch zijn er vijf ideeën, met ieder hun eigen invalshoek, die er echt uitspringen.
De winnaars
1. Karel Baan (18) en Arthur Karens (19) - LightLabel
Dit Rotterdamse studentenduo Ondernemerschap gaat er met de hoofdprijs vandoor! Dat dit twee ondernemers zijn, is aan alles in hun concept te zien.
LightLabel is een in het oog springend rood label dat bevestigd wordt aan het stuur van de fiets. Het is opvallend, tastbaar, individugericht en heeft een flinke dosis humor. “We sturen alvast een betaalverzoekje naar de fietser die in de toekomst wellicht een bekeuring krijgt als hij zonder fietsverlichting in het donker blijft fietsen.” zeggen de mannen. Door de grappige tekst: “Wil je me €55,00 betalen voor Bekeuring geen fietslamp, via … xxx jouw overheid”, blijft het naar verwachting hangen bij de doelgroep die ook vaak te maken heeft met betaalverzoekjes.
“Grappig, opvallend en goed uitvoerbaar. Dit is geniaal!”
2. Kilian Hensens (25) – Herinnering bij het fietsenrek
Deze Groningse student International Business en Geneeskunde heeft een tweede plek binnengesleept door de geniale herinnering op het fietsenrek. Kilians nudge is een afbeelding van een fiets met ingebouwde LED-lampjes om het voor- en achterlicht aan te geven. Ook staat bij de afbeelding ‘vergeet je niet iets?’. Wanneer het begint te schemeren, gaan deze lampjes aan. Zo weet je wanneer je je fietsverlichting aan moet zetten. Het idee is om de afbeelding op het fietsenrek te zetten in fietsenstallingen, in het centrum en bij de supermarkt. Zo bereik je duizenden fietsers per dag. Niet alleen stimuleer je ze zo om met verlichting te fietsen, je herinnert ze er ook aan.
Over deze runner up zegt de jury: “Het idee heeft een goede combinatie van factoren die belangrijk zijn, zoals: de verschillende locaties, het grote bereik en de boodschap. Goed gedaan!”
3. Martin van Baaren (27) en Berend Broekhuijsen (28) – Lichtbericht
Deze goed op elkaar ingespeelde vrienden hebben met hun grappige inzending een goede indruk achtergelaten bij de jury. Lichtbericht is een vriendelijke en duidelijke lichtboodschap. Zelf noemen ze het “een speels momentje van bezinning”. Het maakt gebruik van de bestaande lichtinfrastructuur. Dit duo wil ook invloed uitoefenen tijdens het fietsen. Volgens hen ligt de kracht in de herhaling en zichtbaarheid in de openbare ruimte. Het idee is een toevoeging aan het bestaande lichtmeubilair: in parken, op sportvelden en zelfs voor de fanatiekelingen bijvoorbeeld op vuurtorens. Dit doen ze door een ‘licht aan?’ sticker op de lamp te plakken waarvan je vervolgens de schaduw op straat ziet. Een welverdiende derde plek voor deze mannen.
“Dit project zet jongeren in een heel ander licht!” zegt een jurylid enthousiast.
4. Cindy van Deursen (27) – Fietslamp XL
Cindy is industrieel productontwerper en dat is zeker terug te zien in haar creatieve ontwerp. De Fietslamp XL, de naam verraadt het al, is een grote en opvallende fietslamp die je bevestigt aan bijvoorbeeld hekken op drukbezochte plekken, zoals: scholen, sportverenigingen en uitgaansgelegenheden. Omdat de Fietslamp XL glow in the dark is, zien fietsers het geheugensteuntje. Dit spoort hen aan tot hun eigen licht aanzetten.
“Niet alleen voordat je opstapt, maar ook onderweg word je herinnerd aan het aanzetten van je fietslicht. Handig! Een lichtende blikvanger.”
5. Daisy Coenraad (25) – Interactieve kunst
Deze Crossmediale Communicatiestudente uit Utrecht heeft met haar interactieve kunstidee een prachtige vijfde plek verdiend. Kunst spreekt jongeren aan volgens Daisy. Vandaar is zij met het idee gekomen om fietspaden, tunnels en andere plekken waar je langs fietst, op te fleuren met kunst die aanspreekt. Door het zo vorm te geven dat de boodschap ‘met je licht aan fietsen’ overkomt én dat je ermee op de foto kan, nodigt het jongeren uit om hier foto’s mee te maken. Museums, kunstenaars en scholen kunnen worden betrokken bij het creëren van kunstwerken. Naar verwachting delen de jongeren het op social media en vormt dit een duidelijke boodschap voor het fietsverkeer.
“Op deze manier maken we het onderwerp spraakmakend!” aldus de jury.
Vervolg
Deze vijf winnende concepten sprongen er uit. Maar zeker niet alleen de winnaars hadden goede ideeën! Alle concepten zijn uitgebreid bekeken en alle ideeën die haalbaar zijn of misschien haalbaar te maken zijn, worden door de jury meegenomen in hun eigen activiteitenplannen. Het is niet zo dat de plannen van de winnaar(s) of van anderen automatisch worden uitgevoerd, maar we onderzoeken wat we waar en door welke partner een plek kunnen geven.
Bedankt!
Alle inzendingen zijn met veel plezier gelezen. De ideeën geven alle op hun eigen manier inspiratie.
