In Drenthe ligt vlak tegen de Duitse grens één van de laatste stukjes levend hoogveen van Nederland: het Bargerveen. In dit gebied van 2.100 hectare leven bijna 300 vogelsoorten, zo’n 40 soorten libellen, 30 soorten dagvlinders en bijna 900 nachtvlindersoorten. Je komt er ook adders en vleesetende planten tegen. Een prachtig stil ruw natuurgebied.
Om het hoogveen goed te houden en te bewaren voor latere generaties is het op peil houden van het grondwater van groot belang. Daarom zijn er rondom het Bargerveen de afgelopen jaren meerdere waterbuffers (meertjes) aangelegd. Nu is de ‘Buffer Zuid’ aan de beurt. Aan de zuidkant van het Bargerveen komt een Bufferzone van maar liefst 220 hectare. In een strook van 4000 bij 500 meter komen vijf meertjes met groen te liggen die ervoor zorgen dat het hoogveen nat genoeg blijft. Direct erboven ligt het natuurgebied het Bargerveen, ten zuiden akkerbouw.
Voor dit bijzondere buffergebied zijn we op zoek gegaan naar verdienmodellen: hoe is dit gebied optimaal te benutten? Hoe kunnen deze meertjes gebruikt worden, wat kan er omheen allemaal gedaan worden? “Bedenk een innovatief verdienmodel voor een nieuw aan te leggen waterbufferzone in natuurgebied Bargerveen”. De challenge was een zoektocht naar de creatiefste en meest innovatieve ideeën.
Indrukwekkend
We waren om te beginnen erg onder de indruk van het aantal inzendingen: maar liefst
112! De diversiteit was groot en veel van de plannen waren prachtig uitgewerkt. We hebben vooral veel plannen gezien in de hoek van recreatie en toerisme, daarnaast ook verschillende soorten (natte) ‘landbouw’ en tenslotte energieopwekking en/of -opslag. Ook hebben veel mensen een combinatie gemaakt van verschillende van deze dingen.
De beste 11 inzendingen zijn geselecteerd en zijn voorgelegd aan een onafhankelijke jury:
De jury heeft de inzendingen beoordeeld op:
De winnaars
1 De Veenkwekerij van Gusta Hofstee
De nummer 1: wat past er nou beter bij een hoogveengebied dan het kweken van veenmos?! Een jurylid: “hoe mooi als dit lukt”! De zeer originele keuze voor veenmos en enkele andere (fruit)gewassen in combinatie met recreatie maakt dit een plan dat perfect in te passen zou zijn in dit gebied. De relatieve kleinschaligheid wordt door de jury hoog gewaardeerd, het toont respect voor de omgeving en de (natuur)kwaliteiten van het gebied. Het is echter ook meteen een kanttekening: de vraag is of het concept daardoor niet (financieel) kwetsbaar is, dit vraagt nadere uitwerking. De kwaliteit en diepgang van het plan is uitstekend en het voorbeeld van elders past daar feilloos bij. Tenslotte heeft de interactieve GIS-kaart bij dit plan hoge ogen gegooid.
2 Wetlands van Tanja Schepers
Het plan Wetlands focust op recreatie in diverse vormen en heeft daarmee een welverdiende tweede plaats gekregen (vlak achter de nummer 1). De jury is vooral te spreken over de aansluiting bij de stakeholders in het gebied, de verschillende invullingen van recreatie spreken verschillende doelgroepen aan. De diepgang van de uitwerking is goed, zowel van het plan zelf als ook van de bonusvraag. Het verdienpotentieel is mogelijk wat te optimistisch ingeschat, maar het lijkt een van de meest haalbare plannen. Eén van de juryleden: “dit sprak mij aan als meest veelbelovend”.
3 Project Multifunctioneel Bargerveen van Sander Geertzen en Bor van der Scheer
“Origineel en duurzaam” en “absoluut inspirerend” was de waardering voor dit brede plan. De integrale benadering en de vloeiende overgang van recreatie naar natuur scoren punten. Het is mooi en zorgvuldig uitgewerkt, elk onderdeel heeft z’n eigen toelichting. De jury heeft nog wel wat vragen over de haalbaarheid en het verdienpotentieel. De diversiteit van externe voorbeelden past leuk bij de verschillende onderdelen van het plan.
4 EcoVISion van Wim Wijdeveld
Het hart van EcoVISion is het biologisch kweken van vis, volgens de jury origineel en “misschien wel economisch het best uitvoerbaar”. Aanvullend op het kweken van vis wordt gekeken naar algenproductie (als visvoer) en energieproductie, die de viskweek ondersteunen. Het plan wordt beoordeeld als duurzaam, alleen de relatie met de stakeholders is niet zo helder. De uitwerking is goed, zowel ruimtelijk als ook van het verdienmodel. Het recreatieaspect is wat minder uitgewerkt, waardoor de haalbaarheid hiervan onzeker is. Al met al is het een mooi, samenhangend concept.
5 Float! van Wouter Manders
Float! blinkt uit in originaliteit. Het spreekt de jury aan vanwege de mooie uitwerking van de vijf verschillende onderdelen en er is waardering voor het aspect educatie in het totaalconcept. Ook de presentatie is prachtig en het voorbeeld dat wordt aangedragen uit Duitsland past naadloos bij het plan. De jury aarzelt wel wat over het verdienmodel: “technisch kan het, maar financieel…?”. De conclusie: absoluut gebruiken als inspiratie!
Vervolg
Deze vijf winnaars hebben de mooiste totaalplannen gemaakt. Maar zeker niet alleen de winnaars hadden goede ideeën! Alle plannen zijn uitgebreid bekeken en alle ideeën die haalbaar zijn of misschien haalbaar te maken zijn, worden toegelicht aan de projectgroep die de volgende schetsen gaat maken voor Buffer Zuid. Het is niet zo dat de plannen van de winnaar(s) of van anderen automatisch worden uitgevoerd, maar we onderzoeken wat we een plek kunnen geven in de inrichting.
Veel dank
De Bestuurscommissie Bargerveen-Schoonebeek wil nadrukkelijk alle inzenders hartelijk bedanken voor hun plannen. De ideeën geven elk op hun eigen wijze inspiratie voor het inrichten van Buffer Zuid. Het feit dat zoveel mensen een plan hebben ingediend, is een teken dat het Bargerveen ‘leeft’ en dat geeft de commissie zeker inspiratie om door te gaan met haar werk om de bufferzones te realiseren en het Bargerveen te beschermen voor volgende generaties.
